«Η ποίηση δεν ανήκει σ’ αυτούς που τη γράφουν αλλά σ’ αυτούς που την έχουν ανάγκη»

Π. Νερούντα

Τετάρτη 12 Μαρτίου 2014

Τα χαρακτηριστικά του Δημοτικού τραγουδιού

Δημοτικό τραγούδι


Το Δημοτικό τραγούδι ως λογοτεχνικό είδος αντλεί το υλικό του από την προφορική λογοτεχνική παράδοση, αυτήν που αναπτύσσεται από την ανάγκη που έχει κάθε άτομο και γενικότερα κάθε λαός να εκφράσει τα συναισθηματικά του και ψυχικά φορτία, τα ιδανικά του, τους πόνους και τις χαρές του, ακόμα τις εντυπώσεις και τις σκέψεις του μέσα στην ευκολομνημόνευτη ποίηση.



Τα βασικά χαρακτηριστικά του δημοτικού τραγουδιού, με τα οποία και χαρακτηρίζεται ως τέτοιο συνοψίζονται στα ακόλουθα:
  • Η ανωνυμία του δημιουργού. Ο δημιουργός και συνθέτης του δημοτικού τραγουδιού παραμένει άγνωστος.
  • Η απροσδιοριστία του ακριβούς τόπου προέλευσης. Μπορεί να είναι γνωστός ο τόπος αναφοράς, όχι όμως ο ακριβής τόπος σύνθεσης.
  • Η απροσδιοριστία του ακριβούς χρόνου σύνθεσης. Μπορεί να είναι γνωστός ο χρόνος αναφοράς όχι όμως ο ακριβής χρόνος σύνθεσης.
  • Η λαϊκή έκφραση ακολουθώντας τοπικά ιδιώματα. Το δημοτικό τραγούδι αποδίδεται πάντα με το χρονικά τοπικό γλωσσικό ιδίωμα.
  • Ο λαϊκός ψυχισμός, όπως αυτός εκδηλώνεται στη ζωή.
  • Οι παρατηρούμενες παραλλαγές. Όσες περισσότερες παραλλαγές παρατηρούνται τόσο περισσότερο φέρεται καταξιωμένο.
  • Η απόδοση σε τραγούδι και όχι ποίημα. Το δημοτικό τραγούδι δεν απαγγέλλεται.
  • Το ζωντανό ύφος και η ρεαλιστική περιγραφή, και τέλος
  • Το χαρακτηριστικό μέτρο. Ο ιαμβικός δεκαπεντασύλλαβος (πολιτικός στίχος) κυριαρχεί απόλυτα. Ακολουθούν, με μεγάλη διαφορά, ο ιαμβικός δωδεκασύλλαβος και ο τροχαϊκός στίχος. Η ομοιοκαταληξία σπανίζει, κάποιες φορές είναι συμπτωματική και είναι απαραίτητη μόνο στα λιανοτράγουδα.


~ ~ ~ ~

Η σειρά «ΑΝΤΑΥΓΕΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ» κάνει αφιέρωμα στα δημοτικά τραγούδια της χώρας μας. Για να το παρακολουθήσετε πατήστε εδώ.

~ ~ ~ ~

Στη συνέχεια, ακολουθούν στίχοι από μερικά γνώστα μας δημοτικά τραγουύδια.


Μήλο μου κόκκινο ρόιδο βαμμένο
μήλο μου κόκκινο ρόιδο βαμμένο
γιατί μι μάρανες το (μ)πικραμένο
γιατί μι μάρανες το (μ)πικραμένο.
.
Πηγαίνω κι έρχομαι μα δε συ βρίσκω
πηγαίνω κι έρχομαι μα δε συ βρίσκω
βρίσκω τη (μ)πόρτα σου αμπαρωμένη
τα παραθύρια σου φεγγοβολούνε.
.
Ρωτώ το πάπλωμα που ειν' η κυρά σου
ρωτώ το πάπλωμα που είν' η κυρά σου
κυρά μ' δεν είνι δω πάεισι τση βρύση
πάεισι να πιει νιρό και να γεμίσει.




Δω στα λια- κι αμάν αμάν,
δω στα λιανοχορταρούδια.
Δω στα λιανοχορταρούδια,
τι τρανός χορός θα γένει.

Σαν γαϊτά- κι αμάν αμάν,
σα γαϊτάνι θα παγαίνει.
Σαν γαϊτάνι θα παγαίνει,
πέντε πέρδικες πετούσαν.

Μες τον κά- κι αμάν αμάν,
μες τον κάμπο όλο γυρνούσαν.
Μες τον κάμπο όλο γυρνούσαν,
για τα μας τα δυο ρωτούσαν.

Ποια είν' η ά- κι αμάν αμάν,
ποια είν' η άσπρη ποια είν' η ρούσα.
Ποια είν' η άσπρη ποια είν' η ρούσα,
ποια είν' η γαϊτανοφρυδούσα.




Μαντήλι καλαματιανό,
φορείς στον άσπρο σου λαιμό.
Να σε χαρεί, να σε χαρεί,
εκείνος που σε λαχταρεί.

Έλα, πουλί μου έλα,
αν μ' αγαπάς κι' εμένα
πες το μάτια μου το ναι,
δεν θα βρεις άλλον σαν κι' εμέ.

Εσύ είσαι ένας ήλιος
φεγγάρι λαμπερό
που θάμπωσες το φως μου
και δε μπορώ να ιδώ.

Λάμπεις και ακτινοβολείς
σαν το αστέρι της αυγής.
Στην Καλαμάτα ήπια νερό
και δεν μ' αφήνουν να σε δω.

Έλα, πουλί μου έλα,
αν μ' αγαπάς κι' εμένα
πες το μάτια μου το ναι,
δεν θα βρεις άλλον σαν κι' εμέ.

Να σε χαρεί που σ' έχει
και που σε λαχταρεί
και που σε καμαρώνει
λεβέντικο κορμί.

Σαν πας στην Καλαμάτα
και 'ρθεις με το καλό
φέρε μου ένα μαντήλι
να δέσω στο λαιμό
αμάν, καλέ μεταξωτό.


Πηγή: Πανεπιστήμιο Πειραιά  http://www.tex.unipi.gr/undergraduate/ergasies/HTML/DIMODES/dhmotikatragoydia.htm

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου