Ερωτόκριτος: Η συνάντηση (Ήρθεν η ώρα κι ο καιρός) - Ακούστε την ιστορία....

Ερωτόκριτος: Δείτε την ιστορία αλλιώς....

Erotokritos _ Arvanta from Angeliki Arvanta

Αναλυτική παρουσίαση των σχημάτων λόγου

σχήματα λόγου from gmyclass

Σχήματα Λόγου

σχήματα λόγου from nmasaouti

Βιτσέντζου Κορνάρου, Ερωτόκριτος

Για να βρείτε ολόκληρο το κείμενο του Ερωτόκριτου, πατήστε εδώ.

Ερωτόκριτος "Ήλθεν η ώρα κι ο καιρός"

ΔΟΜΗ

Το απόσπασμα αυτό είναι παρμένο από το Ε΄ Μέρος του «Ερωτόκριτου» και αναφέρεται στη δοκιμασία της Αρετούσας από τον Ερωτόκριτο πριν αποκαλύψει την ταυτότητα του. Μπορεί να χωρισθεί σε δύο ενότητες, δηλαδή:

• 1η Ενότητα: «`Ηρθεν η ώρα κι ο καιρός … κι όλα τσι φανερώνουν» (Στίχοι 1-24). Η ενότητα αυτή αποτελεί μια ανεπανάληπτη λυρική περιγραφή της μέρας που ξημερώνει η οποία θα είναι μέρα ξεχωριστή. Η ομορφιά της νέας μέρας φανερώνει ότι κάτι πολύ ωραίο, κάτι πολύ ξεχωριστό θα συμβεί στη διάρκεια της. Ο αναγνώστης προετοιμάζεται έτσι για το τι θα ακολουθήσει. Ξημερώνει μια χαρούμενη μέρα, όλη η φύση γιορτάζει, τα φυτά και τα ζώα χαίρονται. Ο ήλιος ανατέλλει λαμπερός, τα δέντρα ανθίζουν, η θάλασσα ήσυχη και γλυκιά. Τα πουλιά κελαηδούν χαρούμενα και σμίγουν στις φυλλωσιές των δέντρων, τ” αηδόνια πετούν χαρούμενα.
• 2η Ενότητα: «Και μες στη σκοτεινή φυλακήν …και να βρεθεί καλή ώρα » (στίχοι 25- 53). Η δεύτερη ενότητα διαδραματίζεται στη φυλακή όπου η Αρετούσα φυλακίστηκε από τον βασιλιά πατέρα της γιατί αρνήθηκε να παντρευτεί το ρηγόπουλο που της προξένεψε και περιμένει τον Ερωτόκριτο. Μαζί της βρίσκεται και η Φροσύνη η γριά παραμάνα της. Δυο πουλιά μπαίνουν στη φυλακή, πετούν πάνω από το κεφάλι της Αρετούσας και φεύγουν μακριά. Η παραμάνα εκλαμβάνει το φαινόμενο αυτό ως καλό προμήνυμα και μαλώνει μαλακά την Αρετούσα γιατί διώχνει τα προξενιά που της φέρνει ο πατέρας της. Ταυτόχρονα εκφράζει τη γνώμη ότι ο Ερωτόκριτος που βρίσκεται εξόριστος στα ξένα δεν πρόκειται να επιστρέψει ποτέ. Τέλος συμβουλεύει την Αρετούσα να παντρευτεί τον ξένο που έσωσε τη χώρα από την υποδούλωση.

ΑΝΑΛΥΣΗ – ΕΡΜΗΝΕΙΑ

Πρόκειται για μια από τις πιο συγκινητικές σκηνές του ποιήματος. Ο συγγραφέας προετοιμάζει τον αναγνώστη στο τι θα επακολουθήσει. Ο ίδιος ο τίτλος του αποσπάσματος «`Ηρθεν η ώρα κι ο καιρός» φανερώνει ότι κάτι συνταρακτικό θα συμβεί κι αυτό αποκαλύπτεται στους δυο πρώτους στίχους (767-8). `Εφθασε η μέρα κατά την οποία ο Ερωτόκριτος θ” αποκαλύψει στην Αρετούσα ποιος είναι.

Ολόκληρη η φύση είναι χαρούμενη. Επομένως κάποιο χαρούμενο γεγονός θα συμβεί. Η περιγραφή της φύσης γίνεται από τον ποιητή με πολλή λυρικότητα. Η αυγή της νέας μέρας είναι ολόχαρη. Τα δέντρα ανθίζουν, οι παραλίες έλαμπαν, οι ολόχρυσες ακτίνες του ήλιου στολίζουν τα βουνά και τους κάμπους. Τα πουλιά κελαηδούν χαρούμενα, πετούν από δέντρο σε δέντρο και ζευγαρώνουν. Τα λιγοστά σύννεφα λάμπουν σαν παραχρυσωμένα. Τ” αηδόνια κελαηδούν χαρούμενα. Ακόμη, γελούν ως κι οι δρόμοι και τα στενά.

Ενώ η φύση έξω χαίρεται η Αρετούσα βρίσκεται κλεισμένη στη φυλακή όπου την έκλεισε ο βασιλιάς πατέρας της, ο Ηράκλης, επειδή αρνήθηκε να παντρευτεί τον άντρα που της πρότεινε. Μαζί της βρίσκεται και η γριά παραμάνα της, η Φροσύνη.

Δυο όμορφα πουλιά μπαίνουν στη φυλακή, πετούν πάνω από την κεφαλή της Αρετούσας και γλυκοκελαηδούν. `Υστερα φεύγουν αγκαλιασμένα. Η γριά παραμάνα εκλαμβάνει το πέταγμα αυτό των πουλιών ως καλό σημάδι και λέγει στην Αρετούσα πως αυτό είναι το σημάδι του γάμου της. Στη συνέχεια μαλώνει τρυφερά την Αρετούσα γιατί απορρίπτει τα προξενιά του πατέρα της και παραμένει στη γεμάτη από βρόμα φυλακή περιμένοντας τον Ερωτόκριτο. Μάλιστα προχωρεί ακόμα πιο πέρα και της λέγει πως ακόμη και χίλια χρόνια να περάσουν ο Ερωτόκριτος δεν πρόκειται να επιστρέψει στη χώρα. Καταλήγει συμβουλεύοντας την Αρετούσα να παντρευτεί τον ξένο που της προξενεύει ο πατέρας της και ο οποίος έσωσε τη χώρα από την υποδούλωση.

ΙΔΕΕΣ

• Η περιγραφή της φύσης από τον ποιητή γίνεται με πολλή λυρικότητα. Η μέρα κατά την οποία θα διαδραματιστούν χαρούμενα και συγκλονιστικά γεγονότα, είναι χαρούμενη. Ολόκληρη η φύση γιορτάζει και γελά. Τα δέντρα, τα πουλιά, ακόμη και οι δρόμοι και τα στενά της χώρας, χαίρονται.Αποκτούν πρόσωπο και ψυχή και συμμετέχουν στα γιορτινά γεγονότα που θ” ακολουθήσουν. Ολόκληρη η περιγραφή δημιουργεί στον αναγνώστη αισθήματα ευφορίας, χαράς και αγαλλίασης. Σίγουρα μια τέτοια όμορφη μέρα θα σημαδευτεί από ευχάριστα γεγονότα.
• Στη λαϊκή ποίηση πολύ συχνά συναντούμε σημάδια (οιωνούς) τα οποία ερμηνεύονται ποικιλοτρόπως. Στην παρούσα περίπτωση το πέταγμα των πουλιών πάνω από την Αρετούσα, ερμηνεύτηκε από τη γριά παραμάνα της ως «καλός οιωνός», ότι συμβολίζουν τον επικείμενο γάμο της Αρετούσας. Η ερμηνεία τέτοιων φαινομένων εξαρτάται από τη συναισθηματική κατάσταση αυτών που τα παρατηρούν. Στην Ιλιάδα του Ομήρου το πέσιμο του αετού με το φίδι ερμηνεύτηκε από τους συμβούλους του `Εκτορα ως «κακός οιωνός», ενώ κατά τον `Εκτορα «εις οιωνός άριστος, αμύνεσθαι περί πάτρης».
• Οι συμβουλές της γριάς παραμάνας προς την Αρετούσα να εγκαταλείψει την άρνηση, να συμβιβασθεί και να παντρευτεί αυτόν που της προξενεύει ο βασιλιάς πατέρας της, είναι συμβουλές που έχουν ως αφετηρία τη λογική και την αδήριτη ανάγκη. Τα γεγονότα είναι ολοφάνερα. Ο Ερωτόκριτος εξόριστος στα ξένα δεν πρόκειται ποτέ να ξαναγυρίσει. Γιατί, λοιπόν, η Αρετούσα να μαραίνεται στη φυλακή; Από την άλλη, η Αρετούσα συμπεριφέρεται με βάση το συναίσθημα, όχι τη λογική. Είναι νέα και δυνατή. Θα πολεμήσει ενάντια στις αντιξοότητες για να πετύχει αυτό που της λέει η καρδιά της.

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ
(Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, Α΄ Λυκείου, σελ. 111)

1. Μετά από το απόσπασμα που διαβάσατε θα ακολουθήσει η αναγνώριση του Ερωτόκριτου από την Αρετούσα. Πώς προετοιμάζεται το γεγονός αυτό στους στίχους 3-30;

Ο ποιητής με άφθαστη λυρικότητα περιγράφει την ομορφιά της φύσης κατά τη νέα μέρα που ξημερώνει. `Ολα όμορφα, όλα χαρούμενα. Η φύση γιορτάζει. Τα δέντρα ανθίζουν, τα πουλιά κελαηδούν και ζευγαρώνουν. Πρόκειται για ένα ξεφάντωμα ζωής και ομορφιάς. Σίγουρα σε μια τέτοια μέρα, κάτι ωραίο και ευχάριστο θα συμβεί. Ο αναγνώστης γεμίζει από την προσμονή του ευχάριστου γεγονότος που αναμένεται.

2. Το απόσπασμα χωρίζεται βασικά σε δύο μέρη. Στο πρώτο κυριαρχεί ένα αίσθημα αισιοδοξίας και ευφορίας. Να το παρακολουθήσετε στη διαδοχή των εικόνων της φύσης και να επισημάνετε πως διοχετεύεται σ” αυτές.

Το αίσθημα της αισιοδοξίας και ευφορίας διοχετεύεται στον αναγνώστη από την λυρική περιγραφή της φυσικής ομορφιάς που κυριαρχεί ολόγυρα τη μέρα που επίκειται η αναγνώριση της Αρετούσας και του Ερωτόκριτου. Η αυγή είναι ολόχαρη, τα δέντρα ανθίζουν, τα περιγιάλια λάμπουν, οι χρυσές ακτίνες του ήλιου κάνουν τα βουνά και τους κάμπους να λάμπουν, τα πουλιά κελαηδούν και ζευγαρώνουν. `Ολη αυτή η ομορφιά δεν μπορεί παρά να μεταδώσει στον αναγνώστη χαρά και αισιοδοξία για το ευχάριστο τέλος του ποιήματος.

3. Οι συμβουλές της Φροσύνης τι αισθήματα εκφράζουν;

Οι συμβουλές της γριάς παραμάνας υποδηλώνουν την άπειρη αγάπη της για την Αρετούσα, την κόρη που υπηρετεί από τον καιρό που γεννήθηκε. Δεν μπορεί να τη βλέπει να υποφέρει. Τη συμπονάει για την κακή της μοίρα. Εκφράζουν ακόμη την αφοσίωση της προς το βασιλικό θεσμό.

4. Στο δεύτερο μέρος επίκεντρο είναι η νένα. Να βρείτε ποιες λαϊκές αντιλήψεις υπολανθάνουν στα λόγια της.

Η πρώτη λαϊκή αντίληψη είναι ότι διάφορα σημάδια (οιωνοί) προειδοποιούν ή προαναγγέλλουν στους ανθρώπους τα μελλούμενα. Αν πρόκειται για ευχάριστα γεγονότα, πρόκειται για καλούς οιωνούς, αν πρόκειται για δυσάρεστα τότε μιλούμε για κακούς οιωνούς. Στα παλιά χρόνια οι οιωνοί (τα σημάδια) ερμηνεύονται από τους μάντεις. Στην Ιλιάδα, ο μάντης Κάλχας εκαλείτο από τον Αγαμέμνονα να ερμηνεύσει διάφορους οιωνούς που παρατηρούνταν.

`Αλλη αντίληψη είναι ότι ο γάμος μιας κοπέλας είναι υπόθεση της οικογένειας και πιο συγκεκριμένα του πατέρα. Ο πατέρας ξέρει καλύτερα πιο είναι το συμφέρον. `Ετσι η κόρη πρέπει να υποτάσσεται. Μ” αυτό τον τρόπο δείχνει και την καλή της ανατροφή. Ο γάμος είναι αποτέλεσμα προξενιού που φέρνουν στον πατέρα.

Τέλος άλλη λαϊκή αντίληψη είναι ότι δεν πρέπει να κυνηγούμε τα άπιαστα όνειρα αλλά να υποτασσόμαστε στην αδήριτη ανάγκη. Μπροστά στην ανάγκη ακόμη και οι θεοί υποτάσσονταν: «ανάγκα και θεοί πείθονται».

http://www.odyssey.com.cy

Ο ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΣ ΕΡΜΗΝΕΥΜΕΝΟΣ ΑΠΟ 77 ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ

Σύκγριση Του Νεκρού Αδελφού με την αντίστοιχη παραλογή της Σερβίας: Εργασία των μαθητών Αργυριάδη Θεόκριτου, Γαβριηλίδου Γαβριέλας, Δαμιανίδου Μαριάννας, Κεσόγλου Θεόδωρου, Κόνσουλα Χρύσας, Κοσμίδου Τζούλιας

Η κόρη και τ” αδέρφια της (Σερβία)                            

 Μάνα με τους εννιά τους γιους και με τη μια την κόρη
 την κόρη τη μονάκριβη, την πολυαγαπημένη
 τους τάιζεν και τους πότιζεν, ώσπου να μεγαλώσουν.
 Φτάσαν οι γιοι της για γαμπροί κι η κόρη της για νύφη,
 κι ήρθαν να τη γυρέψουνε οι τρεις προξενητάδες.
 [...] Στο κοιμητήρι είδεν εννιά και νιόσκαφτους τους τάφους
 και το μαντάτο το πικρό δαγκάει τα σωθικά της,
 που ο Γιόβαν πάει στου Χάροντα, με τ” άλλα της τ” αδέρφια.
 Ευθύς κι αμέσως κίνησε στο σπίτι της να φτάσει,
 κι έφτασε μόνη κι έρημη στη θύρα την κλεισμένη
 κι ακούει κοράκους κρώζουνε, κοράκους και θρηνούνε.
 Κι ουδέ κοράκοι κρώζουνε, κοράκοι ουδέ θρηνούνε
 μόν” είναι ο θρήνος ο γοερός της γερασμένης μάνας.
[...] «Σήκω, μανούλα μου, άνοιξε, σήκω γλυκιά μου μάνα,
 δεν είμαι ο πικροχάροντας, η θυγατέρα σου είμαι
 κι ήρθα κοντά σου, η Γέλιτσα, από τους ξένους τόπους.
 [...] Κατέβηκεν η μάνα της, την πόρτα της ανοίγει
 [...] κι οι δυο στη γης επέσανε, κι οι δυο ξεψυχισμένες.

Ομοιότητες                                               Διαφορές

Μορφή:                                                                                   Περιεχόμενο:

1)      Παραλογή                                                                                    1)    Δεν υπάρχει βρικολάκιασμα.                                                                         

2)      Δημοτικό Τραγούδι                                                                    2)    Αναφέρεται στην φροντίδα της

3)      Ιαμβικός Δεκαπεντασύλλαβος(στίχος)                                       μάνας στα παιδιά της.

4)      Χρόνος Ιστορίας> Χρόνος Αφήγησης

5)      Αφηγηματικά Κενά

6)      Επιταχύνσεις

7)      Λιτός και Πυκνός λόγος

8)      Τονίζεται το αφύσικο(Αδύνατο - θέμα του αδυνάτου)

9)      Επανάληψη

Περιεχόμενο:                                                                                Μαθητές της ομάδας  :

1)      Διαχωρισμός των δυο φύλων.                                                                   Αργυριάδης Θεόκριτος

2)      Αναφορά στον συμβολικό αριθμό 9.                                                          Γαβριήλίδου Γαβριέλα             

3)      Θάνατος των αδερφών της.                                                                          Δαμιανίδου Μαριάνα

4)      Ξενίτευμα της κόρης μακριά της μάνας.                                                    Κεσόγλου Θεόδωρος

5)      Θρήνος της μάνας.                                                                                          Κόνσουλα Χρύσα

6)      Πεθαίνουν και οι δύο(Κορύφωση τραγικότητας).                                    Κοσμίδου Τζούλια