«Η ποίηση δεν ανήκει σ’ αυτούς που τη γράφουν αλλά σ’ αυτούς που την έχουν ανάγκη»

Π. Νερούντα

Δευτέρα 13 Οκτωβρίου 2014

Ο μύθος της Περσεφόνης

   Η Περσεφόνη ήταν κόρη της θεάς Δήμητρας και του Δία. Σαν κόρη της Δήμητρας, θεάς της γεωργίας, ήταν και η ίδια θεά της βλάστησης. Σύμφωνα με το μύθο, η Περσεφόνη  συνήθιζε να παίζει με τις φίλες της, τις Ωκεανίδες Νύμφες, σε μια καταπράσινη περιοχή, το Νύσσιον Πεδίο. Εκεί την είδε ο Πλούτωνας, ο θεός του Άδη,  και την ερωτεύτηκε παράφορα για την ομορφιά της. Σε συνεννόηση με τον Δια άρπαξε την Περσεφόνη και, πάνω στο χρυσό του άρμα, την οδήγησε στον Κάτω Κόσμο και την έκανε γυναίκα του.

Αποσυμβολισμός του μύθου του Άδωνη

Ο Άδωνις αποτελεί πρόσωπο της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας αλλά και της μυθολογίας άλλων λαών της ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής. Κατάληξη των μυθοπλασιών και των τελετών προς τιμή του αποτελούν οι χριστιανικές γιορτές του Πάσχα με τα λεγόμενα «θεία πάθη» και την ανάσταση του  Ιησού.
Η Αφροδίτη παρεκάλεσε την Περσεφόνη να αφήνει τον Άδωνη να ανεβαίνει στη Γη. Η Περσεφόνη δέχθηκε και φάνηκε μάλιστα γενναιόδωρη, αφήνοντας τον Άδωνη να ανεβαίνει στη Γη και να μένει επί έξι μήνες με την Αφροδίτη, ενώ τους υπόλοιπους έξι μήνες θα μένει με την ίδια. Πρόκειται για τη μοιρασιά μεταξύ των εποχών καλοκαιρίας (άνοιξη-θέρος) και κακοκαιρίας (φθινόπωρο-χειμώνας).

Ο μύθος για τη γέννηση και το θάνατο του Άδωνη δηλώνει το πεπερασμένο της ανθρώπινης ζωής, ιδέα με την οποία συμβιβάζονται οι θνητοί αφού συμμετέχουν, τόσο στο θρήνο για το θάνατό του, όσο και στη χαρά για την ανάστασή του.

Ταυτόχρονα αναπαριστά όμως ο μύθος με τις συνοδευτικές τελετουργίες, τον κύκλο της φυσικής λειτουργίας, η οποία επαναλαμβάνεται ετησίως, με τη βλάστηση και την καρποφορία των φυτών, ανεξάρτητα από τους συμβολισμούς που δίνουν κάθε φορά οι άνθρωποι. Σήμερα γνωρίζουμε πλέον ότι η ο άνθρωπος εξαρτάται από τη φύση και τη νομοτέλειά της, η φύση λειτουργεί όμως και χωρίς τον άνθρωπο!  

Άδωνις



Στην πιο ευρέως γνωστή εκδοχή του μύθου,ο Άδωνις ήταν ο γιος του Κινύρα, του βασιλιά της Κύπρου.Η θεά Αφροδίτη ήταν εκείνη που είχε οδηγήσει την Μύρρα, κόρη του βασιλιά, ή Σμύρνα, σε μια αιμομικτική αγάπη για τον πατέρα της. Η Μύρρα πήγε στο κρεβάτι του βασιλιά στο σκοτάδι, αποκρύπτοντας την ταυτότητά της, και ως αποτέλεσμα έγινε η σύλληψη του Άδωνι. Ο Κινύρας ένιωσε φρίκη με το λάθος που είχε κάνει και θέλησε να σκοτώσει την κόρη του.

Ο μύθος του Άδωνη


Η Αφροδίτη για να τιμωρήσει την Σμύρνα, επειδή καυχήθηκε πως είναι ομορφότερη της την έκανε να νιώσει παράφορο έρωτα για τον πατέρα της και να ενωθεί μαζί του! H Σμύρνα όταν κατάλαβε το θανάσιμο αμάρτημά της, έτρεξε στο δάσος να κρυφτεί. Η θεά την λυπήθηκε και την μεταμόρφωσε σε δέντρο, τη γνωστή Μυρσίνη. Αργότερα από τον φλοιό του δέντρου γεννήθηκε ο Άδωνις. Η Αφροδίτη γοητεύθηκε από την ομορφιά του βρέφους και για να το προφυλάξει το έδωσε στην Περσεφόνη, να το μεγαλώσει στο σκοτεινό της βασίλειο. Όταν ο Άδωνις μεγάλωσε, έγινε ένας πανέμορφος άντρας με ωραίο κορμί και θεϊκή όψη. Η Περσεφόνη τον ερωτεύτηκε παράφορα κι αρνήθηκε να τον δώσει πίσω στην Αφροδίτη. Οι δύο θεές άρχισαν να μαλώνουν και να χτυπιούνται αλλά καμμιά δεν μπορούσε να υπερισχύσει. Ο Δίας έλυσε την διαφορά τους αποφασίζοντας πως ο Άδωνις θα περνούσε το ένα τρίτο του χρόνου δίπλα στην Αφροδίτη, το άλλο ένα τρίτο δίπλα στην Περσεφόνη και το υπόλοιπο τρίτο όπου αυτός ήθελε.

Παρασκευή 10 Οκτωβρίου 2014

Οι Βυζαντινές σε εικόνες

Για να μελετήσετε εικόνες που περιγράφουν τις Βυζαντινές κυρίες, πατήστε εδώ.

Η γυναίκα στο Βυζάντιο

Για να μεταβείτε στην Ιστοσελίδα Βυζαντινών Ιστορικά, προκειμένου να μελετήσετε τη θέση της γυναίκας στο Βυζάντιο, πατήστε εδώ.

Η θέση της γυναίκας στη Βυζαντινή κοινωνία

Για να διαβάσετε το άρθρο της  Αμαλίας Κ. Ηλιάδη για τη θέση της γυναίκας στη Βυζαντινή κοινωνία, πατήστε εδώ.

Η γυναίκα στο Βυζάντιο

Picture

Η γυναίκα στο Βυζάντιοαπό τη Σκούρση - Σιγανού Στεφανία και τη Στεφανοπούλου Σοφία

Picture


Σύμφωνα με τα σύγχρονα πολιτικά-πολιτειακά δεδομένα, βασική προϋπόθεση απόκτησης της ιδιότητας του πολίτη αποτελεί το δικαίωμα ψήφου κι η ενεργός συμμετοχή του ατόμου στη δημόσια ζωή, ανεξαρτήτως φύλου. Ωστόσο, όπως επισημάνθηκε, αυτές οι προϋποθέσεις αντανακλούν το παρόν. Στο παρελθόν, η ιδιότητα του πολίτη απονέμονταν με διαφορετικούς όρους. Στην κλασική Αθήνα π.χ.: ως πολίτες χαρακτηρίζονταν μονάχα οι ελεύθεροι άρρενες, τέκνα που προήλθαν από το νόμιμο γάμο γυναίκας και ανδρός που ήταν Αθηναίοι. Συνεπώς, από τα κοινά αποκλείονταν  μεγάλες πληθυσμιακές ομάδες, όπως π.χ.: οι γυναίκες, οι μέτοικοι και οι δούλοι.
Στην περίπτωση του Βυζαντίου, η κοινωνία ήταν διαρθρωμένη βάσει μιας αυστηρής ιεραρχίας, στην κορυφή της οποίας βρισκόταν ο αυτοκράτορας κι ακολουθούσαν η αυτοκρατορική οικογένεια, οι παλατιανοί αξιωματούχοι, οι αξιωματούχοι της εκκλησίας κι οι δυνατοί, όπως λέγονταν οι πλούσιοι γαιοκτήμονες. Οι άρχοντες -αριστοκρατία του πλούτου- ήταν οι κοινωνικά προνομιούχοι. Οι λαϊκές τάξεις -αστικός και γεωργικός πληθυσμός- αποτελούσαν τη βάση της πυραμίδας. Για όλους τους παραπάνω λόγους και γι’ άλλους ακόμη, η βυζαντινή κοινωνία ήταν κοινωνία ανισότητας τόσο μεταξύ των κοινωνικών στρωμάτων, όσο και μεταξύ των δικαιώματα ανάμεσα στα δύο φύλα.

Λ. ΛΥΚΟΥ: Η θέση της γυναίκας στη βυζαντινή κοινωνία

Ο ρόλος των γυναικών στη Βυζαντινή κοινωνία και στο Παλάτι της Κωνσταντινούπολης τον 11ο αιώνα μέσα από τα κείμενα του Μιχαήλ Ψελλού.
1. Ρόλος της βυζαντινής γυναίκας
Για να κατανοήσομε τη θέση της γυναίκας στο Βυζάντιο, πρέπει πρώτα από όλα να δεχτούμε ότι στη χιλιόχρονη πορεία του η κοινωνία υπέστη πολλές αλλαγές. Το Βυζάντιο ξεκινώντας σαν ανατολικό κομμάτι της ενιαίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας ολοκληρώθηκε σαν ελληνική αυτοκρατορία της Κωνσταντινούπολης, δεχόμενο αλλαγές τόσο την πολιτική του ιδεολογία όσο και στο χαρακτήρα του.
Οι αλλαγές αυτές επηρέασαν και τη θέση της γυναίκας μιας και η Βυζαντινή αυτοκρατορία ήταν ένα μωσαϊκό πληθυσμών από τη δύση ως την ανατολή.
Σπουδαίο ρόλο εκτός της ελληνικής παιδείας και της ρωμαϊκής νομοθεσίας έπαιξε και ο χριστιανισμός, που οδήγησε στη Βυζαντινή νομοθεσία και η οποία αναφέρει τη γυναίκα ισότιμη του άνδρα και της δίνει πρωταρχικό ρόλο μέσα στην οικογένεια αλλά με πρωταγωνιστή και κυρίαρχο πάντα τον άνδρα (πατέρα ή σύζυγο).

Η γυναίκα στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία

Σε όλο το βίο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, τόσο σε εποχές ακμής, όσο και σε εποχές παρακμής, δεν έλειψαν τα σύμφυτα και παράλληλα φαινόμενα του μεγάλου πλούτου και της μεγάλης φτώχειας. Η κοινωνία ήταν χωρισμένη σε δύο βασικές κατηγορίες ανθρώπων, τους ελεύθερους και τους δούλους. Η δουλεία δεν είχε εσωτερικές διακρίσεις, τη συνέθετε μια τεράστια, άμορφη μάζα από δυστυχισμένα, βασανισμένα πλάσματα που βρισκόταν στο έλεος και την αναλγησία του κάθε αφέντη τους. Αντίθετα η ελευθερία είχε εσωτερικές διακρίσεις, πολύ βαθιές μάλιστα, ξεκινώντας από τους βαθύπλουτους και φτάνοντας μέχρι τους πειναλέους και εξαθλιωμένους. Στο Βυζάντιο, επίσης, οι τάξεις ήταν τρεις. Την πρώτη αποτελούσαν οι πατρίκιοι, οι μεγαλοκτηματίες, τα μέλη του ανώτερου κλήρου, οι στρατιωτικοί ηγήτορες. Στην δεύτερη τάξη ανήκαν οι έμποροι, οι επαγγελματοβιοτέχνες και οι ναυτικοί. Και στην τρίτη τάξη ήταν οι μεροκαματιάρηδες των πόλεων και οι εργατοαγρότες της υπαίθρου.

Η γυναίκα στο Βυζάντιο





Ο Γάμος του Δαβίδ
αρχές 7ου αι., Λευκωσία, Κυπριακό Μουσείο
Η γυναίκα της βυζαντινής περιόδου ζούσε το μεγαλύτερο διάστημα της ζωής της στο σπίτι. Στο Στρατηγικόν του Κεκαυμένου διαβάζουμε : "Τας θυγατέρας σου ως καταδίκους έχε εγκεκλεισμένας και απροόπτους ". Οι έξοδοι, πάντα με συνοδεία, για την εκκλησία, τα πανηγύρια και το λουτρό, καθώς και οι επισκέψεις σε συγγενικά πρόσωπα, ήταν οι μόνες κοινωνικά αποδεκτές δραστηριότητες της γυναίκας έξω από το σπίτι.

Τετάρτη 8 Οκτωβρίου 2014

Η παραλογή του νεκρού αδελφού στα Βαλκάνια (Αλβανία, Βουλγαρία, Σερβία)

Παρακάτω μπορείτε να δείτε την αντίστοιχη μορφή της παραλογής του νεκρού αδελφού σε μετάφραση από τα αλβανικά, όπως επίσης και αποσπάσματα του βουλγαρικού και του σερβικού αντίστοιχου τραγουδιού. Τα ποιήματα δημοσιεύονται στο βιβλίο Αίμος, Ανθολογία Βαλκανικής Ποίησης, Οι φίλοι του περιοδικού «Αντί», Αθήνα, 2006.

 α. Κωνσταντής και Δοκίνα (Αλβανία)

  Ανήμερα το Μέγα Πάσχα
 σφάξαν βόδι στο χωριό, πήγα πήρα μιαν οκά
 το” ριξα στον τέντζερη.
 Βγήκα μέχρι την αυλή,
 για να φέρω κούτσουρα,
 να σου, ήρθε ένα στοιχειό
 κι έπεσε στον τέντζερη
 και φαρμάκωσε τους γιους μου,
 εννιά γιους κι εννιά νυφάδες
 κι εννιά με τα μωρά τους.
 Μου αδειάσαν εννιά κούνιες,
 μου καήκαν εννιά προίκες,
 εννιά όπλα βουβαθήκαν.
 Κωσταντή, κακό ν” ακούσεις
 που την πάντρεψες στα ξένα
 τη Δοκίνα μας, αλάργα
 πέρα από τρία βουνά.
 Ανήμερα το Μέγα Πάσχα
 η Δοκίνα χόρευε.
 Ο Κωσταντής βγήκε απ” τον τάφο,
 άλογο του έγιν” η πέτρα,
 και το χώμα σέλα του,
 τρέχοντας πάει στη Δοκίνα.
 —Καλώς ήρθες, αδερφέ μου.
 Αν μου ήρθες για καλό,
 να ντυθώ σαν γερακίνα,
 κι αν μου ήρθες για κακό,
 να ντυθώ σαν καλογριά.
 —Έλα, αδερφή, ως είσαι.
 Στ” άλογο την ανεβάζει,
 τα πουλιά στο δρόμο λέγαν:
— Τσιλιβίου, βίου,
 βίου τη Δοκίνα μας, αλάργα
 ίσως να “ναι ο αγέρας.
 —Είδατε; Δεν είδατε;
 Περπατάει λευκή πουλάδα
 η ζωντανή με τον νεκρό.
 Φτάσανε στην εκκλησία:
—Πήγαινε εσύ, Δοκίνα,
 εγώ πάω στο άγιο βήμα,
 το ‘χω εκεί το σπίτι μου.
 Πήγε χτύπησε την πόρτα:
—Ποιος να είναι που χτυπάει;
 Μήπως μια κακιά γυναίκα
, μήπως η ίδια η χολέρα,
 που μου πήρε τα παιδιά μου;
 —Μάνα, άνοιξε την πόρτα,
 η μοναχοκόρη σου είμαι.
 —Και ποιος σ” έφερε, Δοκίνα;
—Μ” έφερε ο Κωνσταντίνος.
 —Τι μου λες, ο Κωνσταντίνος,
 τρία χρόνια μες στο χώμα
 και δεν έλιωσε ακόμα;
 Στο κατώφλι η μια κι η άλλη
 σπάσαν σαν κρασιού φιάλη.

 (μτφρ. Ανδρέας Ζαρμπαλάς, σελ. 111-112)

 β. Λαζάρ και Πετκάνα (Βουλγαρία)

Πού το “δαν και π” ακούστηκε
 γυναίκα να γεννάει
 γιους τριδυμάρια τρεις φορές,
 να κάμει εννιά αδέλφια,
 εννιά αδέλφια τρίδυμα,

 μια κόρη, την Πετκάνα.
 Κι η μάνα όλα τα πάντρεψε
 και νοικοκύρεψε τα
 μόν” η Πετκάνα έμεινε
 κι ήρθαν να τη γυρέψουν,
 για την Πετκάνα έρχονται,
 δέκα χωριά απ” αλάργα.
 Μα την Πετκάνα η μάνα της
 μακριά πολύ δε δίνει
.[...] Κι ο Λάζαρ ο τρανός της γιος
 της μάνας του της λέγει:
 —Για δώσ” την μάνα, δώσ” τηνα
 κι είμαστε εννιά αδέλφια
 κι αν μια φορά ο καθένας μας
 σε πάει στην Πετκάνα,
 εννιά φορές θε να τη δεις
 κι εννιά φορές θα γίνει.
 [...] Σαν βγήκε η Πέτκα απ” την αυλή
 μαύρη πανούκλα μπήκε.
 Τους σκότωσε, τα ξέκανε
 και τα εννιά αδέλφια
 κι εννιά νυφάδες, όλες νιες
— αφήκ” εννιά αγγόνια.
 Σαν ήρθε ψυχοσάββατο
 χύν” το κρασί η μάνα,
 [...] στου Λάζαρου τα χώματα
 κρασί δε χύν” η μάνα,
 δε χύν” η μάνα το κρασί,
 δέν τονε μνημονεύει,
 βαριά πολύ η μάνα του
 τον Λάζαρ καταριόταν.
 [...] Πήγαιναν όπου πήγαιναν,
 περνούν πράσινο δάσος
 κι ένα πουλάκι λάλησε:
—Θεούλη μ’, Κύριε Ύψιστε,
 πού το “δαν και π” ακούστηκε
 να περπατεί αντάμα
 ο ζωντανός ο άνθρωπος
 με τον αποθαμένο!
 [...] Πήγ” η Πετκάνα σπίτι τους,
 κλαίγαν εννιά εγγόνια,
 η μάνα της τα “σύχαζε
 κι η Πέτκα τής φωνάζει:
 —Σήκω, μανούλα, κι άνοιξε.
 [...] Κι οι δυο αντάμα κλαίγανε
 ώσπου κι οι δυο απόθαναν.

 (μτφρ. Δημήτρης Άλλος, σελ. 258-261)

 γ. Η κόρη και τ” αδέρφια της (Σερβία)

 Μάνα με τους εννιά τους γιους και με τη μια την κόρη
 την κόρη τη μονάκριβη, την πολυαγαπημένη
 τους τάιζεν και τους πότιζεν, ώσπου να μεγαλώσουν.
 Φτάσαν οι γιοι της για γαμπροί κι η κόρη της για νύφη,
 κι ήρθαν να τη γυρέψουνε οι τρεις προξενητάδες.
 [...] Στο κοιμητήρι είδεν εννιά και νιόσκαφτους τους τάφους
 και το μαντάτο το πικρό δαγκάει τα σωθικά της,
 που ο Γιόβαν πάει στου Χάροντα, με τ” άλλα της τ” αδέρφια.
 Ευθύς κι αμέσως κίνησε στο σπίτι της να φτάσει,
 κι έφτασε μόνη κι έρημη στη θύρα την κλεισμένη
 κι ακούει κοράκους κρώζουνε, κοράκους και θρηνούνε.
 Κι ουδέ κοράκοι κρώζουνε, κοράκοι ουδέ θρηνούνε
 μόν” είναι ο θρήνος ο γοερός της γερασμένης μάνας.
[...] «Σήκω, μανούλα μου, άνοιξε, σήκω γλυκιά μου μάνα,
 δεν είμαι ο πικροχάροντας, η θυγατέρα σου είμαι
 κι ήρθα κοντά σου, η Γέλιτσα, από τους ξένους τόπους.
 [...] Κατέβηκεν η μάνα της, την πόρτα της ανοίγει
 [...] κι οι δυο στη γης επέσανε, κι οι δυο ξεψυχισμένες.

 (μτφρ. Ηλίας Λάγιος – Ισμήνη Ραντούλοβιτς, σελ. 411-414)]

ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΟΥ ΝΕΚΡΟΥ ΑΔΕΛΦΟΥ - Μίκης Θεοδωράκης

Πέμπτη 2 Οκτωβρίου 2014

Έρχονται με την ομίχλη - Youtube

Για να παρακολουθήσετε το trailler του βιβλίου στο youtube, πατήστε εδώ.

"΄Ερχονται με την ομίχλη" στο facebook

Για να επισκεφτείτε τη σελίδα του βιβλίου στο facebook, πατήστε εδώ.

Η Αγνή Σιούλα μιλάει για το βιβλίο της

Η Αγνή Σιούλα μιλά στο AATC για το "Έρχονται με την ομίχλη"

Η Αγνή Σιούλα κέρδισε τις εντυπώσεις με το πρώτο της βιβλίο "Ερχονται με την ομίχλη". Είναι εμπνευένο απο το δημοτικό ποιήμα "Του νεκρού αδελφού" και θα το βρείτε στα βιβλιοπωλεία της χώρας απο τις εκδόσεις Πατάκη.
Η Νικολέτα Κατσιούλη μίλησε για το βιβλίο με τη συγγραφέα:

-Ποιο ήταν το έναυσμα για να ξεκινήσεις να γράφεις;
Η συγγραφή υπήρχε πάντα στη ζωή μου, μιας και έγραφα από παιδί. Μικρές ιστορίες, βέβαια. Και πέρα από τις μικρές ιστορίες, συχνά σκάρωνα μεγαλύτερες που θα μπορούσα να υλοποιήσω, αν καθόμουν να γράψω με συστηματικό τρόπο. Οπότε ίσως μπορώ να πω ότι, το έναυσμα ήταν η ανακάλυψη από μέρους μου αυτού του συστηματικού τρόπου εργασίας που μου χάρισε την αυτοπεποίθηση ότι μπορώ να γράψω και να ολοκληρώσω ένα μεγάλο μυθιστόρημα.
-Πες μας κάποια πράγματα για το πρώτο σου βιβλίο. Πώς γεννήθηκε η ιδέα;
Ξαφνικά, θα έλεγα. Διάβαζα την παραλογή «του νεκρού αδερφού» και η αρχή της ιστορίας του «Έρχονται με την ομίχλη» ήρθε αβίαστα στο μυαλό μου.

Αγνή Σιούλα "΄Ερχονται με την ομίχλη" - Η υπόθεση του βιβλίου

«ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΟΜΙΧΛΗ», της Αγνής Σιούλα - Γράφει η ΝΙΚΟΛΕΤΑ ΜΠΑΛΟΠΗΤΟΥ

«ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΟΜΙΧΛΗ», της Αγνής Σιούλα - Γράφει η ΝΙΚΟΛΕΤΑ ΜΠΑΛΟΠΗΤΟΥ
Εκδόσεις: Πατάκη
Σελίδες: 616
Τιμή: 16,11 €
Αν και το Έρχονται με την ομίχλη είναι το δεύτερο μυθιστόρημα που πέφτει στην αντίληψή μου κι εμπνέεται από το γνωστό μελοποιημένο ποίημα της πολιτιστικής μας κληρονομιάς '' Του νεκρού αδελφού '', σε καμία περίπτωση η γνώση αυτή δεν λειτούργησε αποτρεπτικά και δεν μ' εμπόδισε από την ανάγνωσή του. Εξάλλου, από την υπόθεση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου, ευθύς κατάλαβα πως η απόδοση αυτή καμία σχέση δεν είχε με την προηγούμενη, όντας πιο σύγχρονη και με νεαρότερους ήρωες για πρωταγωνιστές.
Η ιστορία ξεκινάει στο σήμερα, σ' ένα μικρό χωριό της ελληνικής επαρχίας, με την νεαρή Αρετή η οποία συντετριμμένη από τον αιφνίδιο θάνατο του πατέρα και του αδελφού της σε τροχαίο ατύχημα, προσπαθεί μαζί με τη μητέρα της να μαζέψει τα κομμάτια της και να συνεχίσει τη ζωή της, έχοντας για πολύτιμη βοήθεια τη συμπαράσταση της γιαγιάς της.
Το τραγικό αυτό συμβάν, θα γίνει και η αιτία που για ένα χρονικό διάστημα η Αρετή, θα είναι κλεισμένη στον εαυτό της αδυνατώντας να κάνει φίλους, τουλάχιστον μέχρι και την ημέρα που θα την προσεγγίσουν δύο γενναιόδωρα συνομήλικά της κορίτσια από το σχολείο, η Ηλέκτρα και η Νίνα. Έχοντας από εδώ και πέρα τις φίλες της μαζί, τα πράγματα για την Αρετή θα αρχίσουν να κυλούν πιο ομαλά, ενώ η γνωριμία της με τον Βλαδίμηρο, ένα μεγαλύτερό της σε ηλικία αγόρι που θα συναντήσει μία αυγουστιάτικη ημέρα στο χωριό, θα της γεννήσει πρωτόγνωρα συναισθήματα και θα την κάνει να νιώσει ξανά ανέμελη, έως ότου ο Βλαδίμηρος για έναν ανεξήγητο λόγο θα εξαφανιστεί.
Αυτό όμως, δεν είναι το μόνο ανεξήγητο που συμβαίνει στη ζωή της νεαρής κοπέλας, καθώς μετά το θάνατο του αδελφού της, η Αρετή συνεχίζει να βλέπει στα όνειρά της τον Κωνσταντίνο, ο οποίος δημιουργώντας τα ονειρέματα, την επισκέπτεται στον ύπνο της με σκοπό να την προετοιμάσει για ένα σχέδιο που δείχνει να λειτουργεί εδώ κι εκατοντάδες χρόνια αλλά και να τις δίνει πληροφορίες για τα μυθικά πλάσματα που εμφανίζονται στους εφιάλτες της και την ταλαιπωρούν από την παιδική της ηλικία, συνεχίζοντας να την τρομοκρατούν με τις απειλές και την δαιμονική τους παρουσία. Ουσιαστικά η ιστορία ξεκινάει μετά την εξαφάνιση του Βλαδίμηρου, όπου οι εξελίξεις κυριολεκτικά διαδέχονται η μία την άλλη !
Η συγγραφέας με γλώσσα μεστή, δημιουργεί χαρακτήρες προσιτούς που ο αναγνώστης εύκολα μπορεί να ταυτιστεί μαζί τους, καθώς είναι απόλυτα γήινοι, με τα προτερήματα και τα ελαττώματά τους. Η ατμόσφαιρα του βιβλίου είναι σκοτεινή και οι υπέροχα διατυπωμένες περιγραφές των μεταφυσικών φαινομένων, σού δημιουργούν αγωνία, δέος και φόβο ! Χαρακτηριστικά τα οποία αγάπησα εξαρχής κι αυτό γιατί μπορεί να λατρεύω το fantasy σαν είδος αλλά ακόμη περισσότερο αγαπώ τα fantasy αυτά που διακρίνονται για την εφιαλτική τους ατμόσφαιρα και το έντονο μυστήριο που τα περιβάλλει.
Περιέχει πολλές ανατροπές και λάτρεψα το γεγονός ότι μετά την ανάγνωση του κάθε κεφαλαίου, δεν ήξερα τι είναι αυτό που μπορεί να με περιμένει στην επόμενη σελίδα. Κι ακόμη πιο υπέροχη βρήκα τη διαπίστωση ότι η πλοκή λειτουργεί σαν '' παζλ '', καθώς οι απαντήσεις σού δίνονται σιγά σιγά, ώστε να προλάβεις να αποδεχτείς και να επεξεργαστείς τα εκάστοτε γεγονότα κι αυτό γιατί τίποτα δεν γίνεται τυχαία και δεν μένει χωρίς απάντηση.
Επίσης, η συγγραφέας με το βιβλίο της αυτό που τυχαίνει να είναι και το πρώτο της, περνάει όμορφα μηνύματα για τη φιλία, την ελπίδα που χρειάζεται ο άνθρωπος για να συνεχίσει την πορεία του στη ζωή, παρά τις δύσκολες καταστάσεις που ενδέχεται να παρουσιαστούν στον δρόμο του και ίσως να τον ξεπερνάνε αλλά και για την αγάπη, που είναι η κινητήριος δύναμη για πολλές καταστάσεις.

Γενικά, το Έρχονται με την ομίχλη είναι ένα βιβλίο που αγάπησα από την πρώτη μέχρι τη τελευταία σελίδα κι επίτηδες πολλές φορές παρατήρησα τον εαυτό μου να καθυστερεί την ανάγνωσή του, θέλοντας με αυτόν τον τρόπο να το απολαύσω και να χαθώ στον '' εφιαλτικό '' κόσμο της έφηβης Αρετής, όσο οξύμωρο κι αν ακούγεται αυτό, όσο γίνεται περισσότερο..

Υπόθεση Οπισθόφυλλου:
«ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΟΝΕΙΡΟ Ο ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΛΕΙ ΤΗΝ ΑΔΕΡΦΗ ΤΟΥ.
ΤΟ ΚΑΛΕΣΜΑ ΤΟΥ ΘΥΜΙΖΕΙ ΤΡΑΓΟΥΔΙ.
ΑΛΛΑ ΕΙΝΑΙ ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗ...
ΤΑ ΔΥΟ ΑΔΕΡΦΙΑ ΕΙΝΑΙ ΜΕΡΟΣ ΕΝΟΣ ΣΧΕΔΙΟΥ ΠΟΥ ΤΟΥΣ ΥΠΕΡΒΑΙΝΕΙ.
Από μικρή η Αρετή βασανιζόταν από τρομακτικά οράματα. Στα δώδεκά της, έχοντας χάσει πατέρα και αδερφό, καταφεύγει με τη μητέρα της στο σπίτι της γιαγιάς σ' ένα μικρό χωριό της παραμεθορίου. Στα δεκάξι της φαίνεται να έχει ορθοποδίσει, και τότε αρχίζουν τα καλέσματα του αδερφού, που την προειδοποιεί γι' αυτό που έρχεται...
Αρχικά αντιμετωπίζει το όνειρο ως αποκύημα της φαντασίας της. Όταν όμως ερωτεύεται τον Βλαδίμηρο, η ευτυχία της μοιάζει θνησιγενής· γιατί οι εφιάλτες που την κατέτρυχαν μικρή εισβάλλουν ταυτόχρονα με τον έρωτα στη ζωή της.
Έπειτα ο αγαπημένος της εξαφανίζεται κι αυτή αποφασίζει πως πρέπει να αγνοήσει τον πόνο της απόρριψης και να αντιμετωπίσει με όλες της τις δυνάμεις αυτούς που παραμονεύουν στο σκοτάδι κι έρχονται με την ομίχλη...»

Γρηγορίου Ξενόπουλου, Το Φάντασμα - τηλεοπτική σειρά

Για να παρακολουθήσετε την τηλεοπτική σειρά "Το Φάντασμα", που είναι εμπνευσμένο από την παραλογή του Νεκρού Αδελφού, πατήστε εδώ.

Η μπαλάντα Λεονόρα του Burger

Για να διαβάσετε την μπαλάντα "Λεονόρα" του Burger σε μετάφραση Λορέντζου Μαβίλη, πατήστε εδώ.

Ζαχαρίας Παπαντωνίου - Ο όρκος του πεθαμένου

Για να παρακολουθήσετε το δράμα, Ο όρκος του πεθαμένου, που είναι εμπνευσμένο από το δημοτικό τραγούδι "Του νεκρού αδελφού", πατήστε εδώ.

Αριστοτέλη Βαλαωρίτη "Θανάσης Βάγιας"

Θανάσης Βάγιας

Ὁ Βρυκόλακας

- Πές μου τί στέκεσαι Θανάση, ὀρθός,
βουβὸς σὰ λείψανο, στὰ μάτια μπρός;
Γιατί Θανάση μου, βγαίνεις τὸ βράδυ;
Ὕπνος γιὰ σένανε δὲν εἶν᾿ στὸν Ἅδη;
Τώρα περάσανε χρόνοι πολλοί...
Βαθιὰ σὲ ρίξανε μέσα στὴ γῆ...
Φεῦγα, σπλαγχνίσου με. Θὰ κοιμηθῶ.
Ἄσε μὲ ἥσυχη ν᾿ ἀναπαυθῶ.
Τὸ κρῖμα πού ῾καμες μὲ συνεπῆρε.
Βλέπεις πῶς ἔγινα; Θανάση σῦρε.
Ὅλοι μὲ φεύγουνε, κανεὶς δὲ δίνει,
στὴν ἔρμη χήρα σου, ἐλεημοσύνη.
Στάσου μακρύτερα... Γιατί μὲ σκιάζεις;
Θανάση τί ἔκαμα καὶ μὲ τρομάζεις;
Πῶς εἶσαι πράσινος; Μυρίζεις χῶμα...
Πές μου... δὲν ἔλυωσες, Θανάση, ἀκόμα;
Λίγο συμάζωξε τὸ σάβανό σου...
Σκουλήκια βόσκουνε στὸ πρόσωπό σου.
Θεοκατάρατε, γιὰ δές... πετᾶνε
κι ἔρχονται πάνω μου γιὰ νὰ μὲ φᾶνε.
Πές μου ποῦθ᾿ ἔρχεσαι μὲ τέτοια ἀντάρα;
Ἀκοῦς τί γίνεται; Εἶναι λαχτάρα.
Μὲς ἀπ᾿ τὸ μνῆμα σου γιατί νὰ βγεῖς;
Πές μου ποῦθ᾿ ἔρχεσαι; Τί ῾λθες νὰ δεῖς;

Οι βρυκόλακες στην ελληνική παράδοση

Οι βρικόλακες, σύμφωνα με το Νικόλαο Πολίτη



Στην ενότητα «Βρικόλακες» του βιβλίου «Παραδόσεις του Ελληνικού λαού», ο Νικόλαος Πολίτης αναφέρεται στο«Βουρδόλακα (αρ. 954)»:
Μια φορά, κάπου σκοτώθηκε ένας άνθρωπος κι έμεινε πολύν καιρό άταφος. Στο ύστερο Τον βρήκαν και τον έθαψαν στο χωριό του. Μετά κάμποσον καιρό, παρατήρησαν οι χωριανοί πως τους έλειπαν τ΄αυγά τους, οι κότες τους, τα κατσίκια τους, τα πρόβατά τους, και δεν μπορούσαν να καταλάβουν τι συνέβη. Όταν, μια φορά, πήγε ο παπάς νύχτα στην εκκλησιά και είδε πως έβγαινε ένας διάβολος απ’ τον τάφο εκείνου του σκοτωμένου, και έμπαινε στα αχούρια των ανθρώπων. Πήγε και μπρος στο σπίτι της χήρας και εφώναζε, απαράλλαχτα καθώς εφώναζε εκείνος όταν τον σκότωναν: « Αχ, ο δόλιος! Γιατί με σκοτώνετε; Κόσμο θα φάω!».
Ο παπάς τα μολόησε στους χωριανούς όλα όσα είδε κι άκουσε. Τότε σηκώνεται ένας γέρος και λέει στους χωριανούς: « Ο διάβολος που βγαίνει από τον τάφο δεν είναι άλλος κανένας, παρά κείνος ο σκοτωμένος που βουρδολάκιασε. Καθώς άρχισε να τρώει τ’ αυγά μας και τα ζωντανά μας, ύστερα θα φάει και τους συγγενείς του, και στο τέλος όλους μας. Πρέπει το λοιπόν να τον χαλάσουμε. Ξέρετε πως οι βουρδόλακοι μένουν το Σάββατο στον τάφο τους. Πρέπει λοιπόν, χωρίς άλλο, να βρούμε ένα σαββατογεννημένο και να του δείξομε τον τάφο του βουρδόλακα. Και κείνος θα μας ορμηνέψει τι να κάμουμε»

Παραλογές - Του νεκρού αδελφού - σύγκριση με τη Σέρβικη παραλλαγή



1.   ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Βασικός στόχος αυτής της εργασίας είναι να αποτελέσει μια πρόταση ερμηνευτικής προσέγγισης της ελληνικής παραλογής Του νεκρού αδελφού και του σέρβικου τραγουδιού  Του Γιοβάν και της Γελίτσας, έτσι ώστε μέσω της σύγκρισής τους που θα επιχειρηθεί στη συνέχεια να αναδειχθούν οι μεταξύ τους ομοιότητες και διαφορές, προκειμένου να κατανοηθεί η λογοτεχνική αξία δυο παράλληλων κειμένων ειδολογικά όμως ταυτόσημων της λαϊκής λογοτεχνίας του βαλκανικού χώρου- ελληνικού και σέρβικου.
Αυτό που με οδήγησε στην επιλογή αυτού του αντικειμένου είναι το γεγονός, ότι τα δύο αυτά τραγούδια ανήκουν στην κατηγορία των διηγηματικών τραγουδιών, χαρακτηρίζονται ως επικολυρικά και διηγούνται μια παρόμοια ιστορία (πολύ παλιότερα εξάλλου είχε επιχειρηθεί μια σύγκριση τους) καθώς με μια πρώτη ματιά παρουσιάζουν πράγματι πολλές ομοιότητες. Στις προθέσεις μου πάντως είναι να δουλέψω το θέμα μου στη βάση των σύγχρονων αντιλήψεων καθώς και της μεθοδολογίας που αφορά στην προσέγγιση κειμένων αυτού του είδους.  Η γνώση μου της σέρβικης γλώσσας και η συμπάθειά μου προς το σέρβικο  λαϊκό στοιχείο έπαιξαν αναμφίβολα το ρόλο τους στην επιλογή του θέματός μου.